Kerk in Zaandam weer in gebruik genomen

Het komt niet vaak meer voor. Maar de Oud-Katholieke parochie gaat in Zaandam weer gebruik maken van de Maria Magdalena kerk. Het orgel is gerestaureerd en het interieur opgeknapt.

Sinds het samengaan van beide parochies in 1978, was de kerk aan het Papenpad in Zaandam niet meer in gebruik als parochiekerk. Maar het parochiebestuur uit Krommenie is van mening dat er tenminste één keer per maand een dienst kan worden gehouden voor parochianen en belangstellenden uit Zaandam. In deze ook voor kerkgenootschappen zo moeilijke tijd een moedige en daarom opvallende beslissing.

Op 11 september is iedereen van 16.00 tot 17.00 uur van harte welkom om in het kerkgebouw rond te kijken en de nodige toelichting te krijgen. Om 17.00 uur begint een korte dienst, de Vespers. Daarin zal de Bisschop van Haarlem, mgr.dr. Dirk Jan Schoon voorgaan. Ook daar is iedereen van harte welkom.

 

Historie
Na de reformatie in 1574 mochten de katholieken niet meer ter kerke gaan in hun vertrouwde H.Maria Magdalenakerk of  wel de Oostzijderkerk. Deze kerk was toen ontdaan van het altaar en haar beelden. De kerk werd als alle andere katholieke kerken aan de staatskerk van de Hervormden of de toenmalige Gereformeerden toegekend.

Het duurde tot 1630 toen een priester uit Purmerend naar Zaandam op het Kalf kwam op een afgelegen plaats waar hij zijn diensten kon houden. Dat is vrij laat ten opzichte van Krommenie waar men in 1612 al bijeen kwam in een boerderij.

Van een kerkje was pas sprake In 1652 in een molenschuur van de molen “De Ruyter aan de Westzijde bij het Ruiterveer.

Een echte en grotere kerk werd pas gebouwd in 1695 aan het Jacob Dirkxpad, dat na de voltooiing het Papenpad in de volksmond heete, alleen in 1695 mocht men wel kerken bouwen, maar deze mocht niet het aanzien hebben van een kerk. Men kan hier eigenlijk niet meer spreken van schuilkerk.

In 1725 is het gebouw na enige strubbelingen door de Schout en Schepenen toegewezen aan de Rooms-katholieken der Oud-bisschoppenlijken Clersie later in de wandeling de oud-katholieken geheten. Het heeft echter tot 1798 geduurd dat de vrijheid van godsdienst gewaarborgd werd.

Het kerkgebouw is haast nog in ongewijzigde staat, de pastorie is in 1927 sterk gewijzigd en bijna was deze kerk in 1927 er niet meer geweest wegens bouwvalligheid, want er was een plan om de kerk te slopen en een nieuw gebouw neer te zetten. Door toe doen van Monumentenzorg en enkele liefdadigen is het gebouw gered.

In 1806 heeft men de galerijen verwijderd en is het orgel in 1809 overgebracht van de toen gesloten Amsterdamse schuilkerk “De Paauw. In 2010 is dit orgel weer in volle glorie in zijn oorspronkelijke toestand terug gebracht.

De Zaandamse parochie Maria Magdalena is in 1978 samen gegaan met de parochie van de Hl. Nikolaus van Krommenie, en is tot nu toe niet meer als parochiekerk in gebruik.

De kerkruimte laat zich moeilijk beschrijven, men moet haar in serene rust en stilte ondergaan en genieten van haar schoonheid met haar antieke meubelen en schilderijen.

Tekst: Ben van Roode en Hans Valk

Amersfoort, Bisschoppelijk Bureau, 9 september 2011