Nehemia 8, 1-4 en 10-11
Filippenzen 3, 7-14
Lucas 8, 1-3
Ik heb een droom
Zal mère Angelique Arnauld misschien wel gedacht hebben toen zij op rigoureuze wijze ingreep in het ingedutte kloosterleven van de zusters van Port-Royal. In 1609 besloot zij de groep terug te brengen naar de spiritualiteit die hoorde bij de orde. Port-Royal hoorde bij de orde van Citeaux.
Angelique was als kind uit de invloedrijke familie Arnauld gebracht naar dit klooster. Op negenjarige leeftijd legde zij daar haar kloostergeloften af en twee jaar later werd zij door de abt van Citeaux tot abdis gewijd. De zusters leefden niet erg strikt volgens de regel van hun orde. Er was dan ook in die tijd een strijd binnen de orde gaande over welke kant ze opgingen. Er kwam hang naar een dieper beleefde spiritualiteit waarbij de oorspronkelijke regel een belangrijk gegeven was. Ook Angelique groeide in haar vroomheid en verlangde steeds meer naar die oorspronkelijke regel. Veel zusters waren er al niet meer in het klooster en die boden ook nog eens weerstand tegen haar ideeën. Toch wist zij ze voor zich te winnen door haar voorbeeldig vrome en liefdevol gedrag.
Op 25 september 1609 viel de beslissing toen haar ouders op bezoek kwamen en te horen kregen dat ze alleen maar in het daarvoor bestemde spreekkamertje terecht konden. Het kloosterslot werd weer in ere hersteld. Rond diezelfde tijd zien we dat meerdere cisterciënzer orden een hervorming doormaakte. We kennen ze als de trappisten.
De Abdij van Port-Royal groeide enorm door de toepassing van de strengere regels en de diepe spiritualiteit. Dit trok ook veel andere mensen aan die zich rondom het klooster verzamelden. Het werd daardoor een belangrijk spiritueel centrum. Bekende namen als die van Blaise Pascal waren verbonden met deze abdij.
Wat rest ons van deze abdij? Niks dan een ruïne, schilderingen en verhalen. 100 jaar later namelijk werd het klooster op bevel van de Franse Koning met de grond gelijk gemaakt, om een einde te maken aan de strijd rondom het zogenaamde jansenisme. Dit schokte de wereld diep, tot in de Nederlanden, waar men toch zeer beïnvloed werd door de spiritualiteit van deze zusters.
Wat de zusters deden onder leiding van Angelique was dus niet iets nieuws, maar teruggaan naar de wortels van hun bestaan. Het ging niet om een nieuwe leer, maar om de bestaande leer waarop men opnieuw aandacht voor kreeg. Iets wat de Oud-Katholieke Kerk tot op de dag van vandaag inspireert.
Waarom inspireert dat dan? Welnu, het laat ons zien dat we in ons geloof niet op onszelf staan. We zijn geen nieuwe groepjes die hun eigen weg zoeken door de verspreide wereld van het Christendom. We zijn gelovigen die tot een kerk horen die groter is dan we hier op deze plek zien. Het is een kerk met een lange en rijke traditie, waarbij we altijd kritisch kijken naar hoe de kerk is begonnen, nadat Jezus gekruisigd, gestorven, begraven en opgestaan is. Het laat ons zien dat een oude traditie niet zomaar afgeschreven is, maar nog steeds kan inspireren.
We horen vaak en denken het ook vaak dat die kerk met haar oude verhalen heeft afgedaan. Dat is niet nieuw! Als we kijken naar de eerste lezing kan ik mij zo voorstellen dat er ook toen mensen waren die de verhalen als oud en afgedaan beschouwden. Toch zijn er mensen die naar de verhalen, de leer van Mozes vragen. Het zijn verschillende mensen die op die manier samen willen horen van de leer. Op die manier weten zij zich verbonden.
Paulus laat ons verder zien dat het niet om onszelf gaat, maar om het grotere verhaal gericht op God. Het gaat niet om de eigen pleziertjes, de eigen winst. Eigen winst beschouwt hij omwille van Christus als verlies.
Wanneer mensen zich bij een kerk voegen waar ze zich prettig voelen is dat in eerste instantie v oor het gevoel ingegeven doordat het zo goed voelt voor jezelf. Dat is ook goed! Dat zorgt voor de nodige aantrekkingskracht. Aantrekkingskracht is nodig om verder te komen. De neiging bestaat echter dat het blijft bij “het voelt zo goed.” Het is een dooddoener die de inspiratie wegneemt om verder te gaan. Het is ook iets waar Paulus tegenaan liep bij zijn gemeenten. Door je tot Christus te wenden ben je er nog niet! Je moet je blik gericht blijven houden op Christus die de hemelse roeping van God overbrengt. God vraagt ons niet stil te blijven zitten maar op weg te gaan. Jezus leefde dat voor. Hij trok door steden en dorpen en verkondigde het koninkrijk van God. Hierbij werd hij niet door schriftgeleerden begeleid, nee, door gewone mensen, door vrouwen – zoals hier staat geschreven. De positie van de vrouw in die tijd was niet zo sterk als tegenwoordig, dus het is heel wat als een man op zo’n belangrijke rondreis wordt bijgestaan door vrouwen die hem uit eigen middelen onderhouden.
Geloven in God en Jezus volgen betekent dus niet dat je alles in je schoot geworpen krijgt. Nee, het betekent hard werken, door blijven gaan. De goede boodschap van Jezus Christus is er niet om voor jezelf te houden. Je moet het van binnen geloven. Je moet het van binnen beleven. Dan kan je het uitdragen naar de rest van de wereld.
Zo was dat bij de zusters van Port-Royal ook. Zij hadden een diep geloof en werden daarbij ondersteund door de traditie, die zij weer hadden herwaardeerd. Hier ging zoveel kracht vanuit, dat vele anderen zich lieten inspireren door hun. Daarom ook worden wij als Oud-Katholieken geïnspireerd door Port-Royal. Hun geloof immers, hun spiritualiteit zorgden voor een dieper geloofsleven.
Wij moeten dus ook als parochie, als gelovigen blijven werken aan de opdracht van God. We moeten de goede boodschap uitdragen. Wij gaan daarbij niet van deur tot deur, maar maken gebruik van waar we goed in zijn. Onze traditie. Het probleem ligt echter bij het geloof daarin. Beleven we wel diep van binnen wat we in de kerk doen? Als je dat diep van binnen beleefd, dan weet je dat je de deuren niet moet sluiten. Je moet je niet verstoppen ergens achteraf. Je moet nabij zijn bij de mensen. Je moet zorgen dat mensen je kunnen verstaan.
Angelique Arnauld begreep dat ook. God roept je niet om op je lauweren te gaan rusten, maar om actief mee te werken aan het leven dat God voor ons heeft weggelegd. Ga dus van stad tot stad en zeg, tot u ben ik gezonden.
Amen.
Pastor Victor Scheijde