Preek 2e zondag van de veertigdagentijd

jaar C, 23 en 24 februari 2013

Exodus 34, 27-35; 1 Korintiërs 13, 1-13; Lucas 9, 28-36

Zusters en broeders,

Hernieuwde kracht

Heeft u dat ook weleens?
Tijden lang ben je bezig met dingen te regelen. Mensen te helpen, mensen bij te staan. Mensen te vertellen over wat je waardevol vindt.
Je doet het vol overtuiging en vol goede moed. Maar het is hard werken en terwijl je je zo inzet ervaar je de ene na de andere teleurstelling.

Mensen zien niet in waar je naar streeft, waarom je bepaalde dingen doet, anders dan ze zelf misschien verwachten.

Je hebt ze telkens geprobeerd het uit te leggen, maar blijkbaar komt het niet over en als je weer even uit beeld bent, lijkt het alsof iedereen vergeten is wat je net gezegd hebt.

Wellicht heeft Mozes zich zo gevoeld toen hij de eerste stenen tafelen met de wet stuksloeg toen hij zag dat Israël gewoon doorging met het aanbidden van afgodsbeelden. Toen het volk zijn heil ging zoeken in het materiële en niet bereid waren de weg te volgen die God met ze voor had.

Zwaar ontdaan van dit alles neemt Mozes de tijd om eens na te denken, met God in contact te komen, een moment van bezinning. Hij trekt zich terug uit de groep en gaat 40 dagen op retraite.

Hij beklimt een berg, buiten het zicht van de anderen. Hij kan daarmee letterlijk boven alles uitstijgen. In die ‘helikopterview’ begint hij alles te doorzien. Opnieuw worden de woorden in de stenen platen gekerfd, onuitwisbaar, onveranderlijk. Mozes doorziet dat deze woorden niet betuttelend zijn, niet bestraffend, maar uit liefde opgeschreven. Liefde voor het volk dat nog zoveel moet leren. Bevestigend over hoe we met elkaar omgaan en hoe we met God moeten omgaan. Een verbond tussen God en de mensen.

Als een nieuw mens, gesterkt door het goddelijke inzicht dat hij kreeg, keerde Mozes terug naar het volk.

Hij straalt helemaal en de mensen zien dat, een goddelijke glans straalt van zijn gezicht. Waar zijn hart vol van is, stroomt zijn mond van over en hij maakt het volk deelgenoot van het inzicht dat hij heeft gekregen, via degenen die leiding moeten geven aan het volk.

Een inzicht dat de mensen confronteren met een hogere betekenis van het leven, waardoor ze een beetje bang worden. Dusdanig dat ze uit een soort heilige vrees Mozes niet meer durven te naderen.

Maar het gewone leven gaat door. De dagelijkse beslommeringen zijn natuurlijk niet in één keer opgelost, dus bij al die dagelijkse dingen verdwijnt die goddelijke glans van het gezicht van Mozes, als door een sluier bedekt. Ook Mozes is en blijft gewoon een mens die soms moe wordt van de drukte van alle dag.

Maar hij heeft zijn bron, Gods liefdevolle aanwezigheid, gevonden en wanneer hij daar naar teruggaat begint hij telkens weer opnieuw te stralen.

Herbronnen

Paulus beschrijft dan ook heel mooi in de tweede lezing hoe belangrijk het is om de dingen vanuit je bron te doen. De liefde noemt hij dat en misschien is dat ook wel de beste benaming voor de bron.

We zeggen het thuis ook wel vaak als we het hebben over het eten. Wat is dat bijzondere ingrediënt dat die maaltijd thuis veel lekkerder maakt, dan wanneer je dezelfde maaltijd kant en klaar uit het schap van de supermarkt haalt.
Dat ingrediënt, zeggen we dan, is de liefde.

Zonder die liefde is alles maar gewoon. Is het geen muziek, maar eenvoudig indrukken van toetsen. Is het geen gebed, maar eenvoudigweg opzeggen van een stukje tekst.

Waarom lees je een boek,
waarom neem je de moeite een uur te reizen om naar een viering te gaan,
waarom ga je bij die vriendin op bezoek?

Is het omdat je vindt dat het moet? Of doe je het omdat je het graag wilt en uit liefde doet.

Je merkt het vaak al snel. Als er niets is wat je raakt in de dingen die je doet, verdwijnt de motivatie om het te doen. Je leven wordt een sleur en het wordt steeds moeilijker je er toe te zetten de dingen te doen die moeten.

Dan komt er dat moment van een bevestiging. Een streel over je schouder, iemand die je bedankt voor wat je hebt gedaan. Iemand die zegt dat je het goed doet.
Maar ook bijvoorbeeld iemand die vol interesse vraagt naar je motivatie, waardoor je eens opnieuw kijkt naar wat je allemaal gedaan hebt en waarom je dat hebt gedaan.
Je komt opnieuw bij de bron van alles en opeens begin je te stralen, dusdanig dat de ander die emotie ziet en misschien wel overneemt.

Vaak meer ingegeven door het hart, dan door het verstand. Denk maar aan het onderbuik gevoel. Een verliefdheid, vlinders in de buik. Ja, die krijg je echt niet alleen van iemand waar je verliefd op bent, maar je kan die vlinders ook voelen als je met je werk bezig bent!

Het zoeken naar die bron is alleen soms erg moeilijk. Het is daarom fijn als je er met elkaar over kan praten. Maar soms maakt dat het niet veel makkelijker.

In glans verschijnen

Jezus is al een tijdje met zijn leerlingen bezig wanneer de openbaring van vandaag gebeurt.

Acht dagen eerder had Jezus aan zijn leerlingen uitgelegd waar het allemaal werkelijk om ging. Ze hadden net het wonder van het brood en de vissen meegemaakt en dan begint Jezus over zijn dood en verrijzenis.

Dat hakte er nogal in.

De boodschap van het lijden en sterven was hetgeen wat het meeste bleef hangen en dat legde een sluier over alles. Jezus besefte wellicht net als Mozes dat de boodschap niet overgekomen was, zoals Hij het bedoelde.
Er was meer nodig om de leerlingen tot inzicht te laten komen en het werd tijd voor een bezinning waardoor Jezus zijn inzicht op een andere manier zou kunnen delen met zijn leerlingen.
En daarom ging Hij ook een berg op, boven alles uitstijgen, een ‘helikopterview’.
Jezus werd nu aan het zicht van de leerlingen onttrokken. Telkens als die momenten van goddelijke bezinning er zijn, wordt het aan het oog onttrokken. Nu door slaap. De leerlingen werden door slaap overmand. Behalve een verwijzing naar het hof van de olijven waar Jezus gevangen genomen werd, ook wel een verwijzing naar het inzicht dat ze nog niet hadden. Doordat ze ontwaken uit hun slaap, krijgen ze dat inzicht. Jezus vervult de wet, door Mozes vertegenwoordigd en hij vervult de profeten, door Elia vertegenwoordigd. Ook nu straalt het er weer van af en de leerlingen ervaren intense vreugde hierdoor.

Ze willen dit gevoel vasthouden. Ze willen het verankeren. De wet, de profeten en de vervulling op één plaats in drie tenten. Wat willen we nog meer!

Maar dat is niet de bedoeling. Jezus vervult het allemaal en daarmee worden de leerlingen, en daarmee wij ook, op pad gestuurd. Niet een apart tentje voor de wet, niet een apart tentje voor de profeten en niet een apart tentje voor Jezus, waar ze veilig en onbeweeglijk staan. Nee, vanuit de liefde, vanuit Jezus als deur naar die bron, zijn we op weg. Treden we naar buiten.

Hij is de verbindende factor tussen het oude en het nieuwe. Hij verbind ons met de bron die we als God kennen.

Kinderen kunnen nog onbevangen en eenvoudig die bron ervaren. Zonder de ballast van alles wat er te weten valt, waardoor we soms niet meer kunnen zien wat de bron is.
Toen we opgroeiden zijn we die kinderlijke eenvoud kwijt geraakt, waardoor de puurheid van het bestaan gehuld is in een sluier van schijnwaarden, waardoor we ons nog moeilijk een helder beeld kunnen vormen van hoe we bedoeld zijn.

Onze antennes voor het goddelijke zijn gaandeweg door een dikke laag eelt bedekt.
Zo heb je ook mensen die muziek niet kunnen ervaren, of kleuren niet kunnen ervaren. Niet alleen doordat ze doof zijn of kleurenblind, maar omdat ze het gevoel er niet voor hebben leren kennen.
Toch kunnen die mensen dat gevoel krijgen, maar niet door ze uit te leggen dat trillingen omgezet worden in klanken die als muziek ervaren kunnen worden, of licht door lichtbreking in kleuren worden omgezet. Ze kunnen alleen dat gevoel ontwikkelen door het te ervaren, door ermee in aanraking te komen.

Zo wil Jezus ons voorgaan in de liefde. Liefde waardoor we ervaren dat de wet en de profeten niet simpelweg letters op papier zijn of woorden ingekerfd in steen, maar dat het verhalen zijn die ons een liefdevolle weg willen wijzen.

Wanneer we ons dan richten op die liefde, die Jezus ons geleerd heeft, kunnen we dat beeld weer helder krijgen en krijgt het de glans van de afstraling van Gods liefde.
En het is liefde tot elkaar dat leidt tot herstel van gebroken relaties, tot verbondenheid, tot eenheid binnen de parochie maar ook tussen kerken, en tot de Heer.

Jezus gaat ons daarin voor. Eerst nu naar het Paasfeest, maar daar eindigt het niet! Want hij zal in glans verschijnen voor altijd.

Amen.

Pastor Victor Scheijde